SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA
DLA KLASY V
Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie spełnia wymagań kryterialnych
na ocenę dopuszczającą.
Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:
Mówienie
- nawiązuje kontakt werbalny z kolegami i nauczycielem,
- formułuje pytania i odpowiedzi odpowiednie do sytuacji komunikacyjnej,
- potrafi samodzielnie połączyć kilka zdań w logiczną wypowiedź,
- zachowuje porządek chronologiczny w opowiadaniu i streszczeniu,
- nazywa cechy, opisując przedmioty, krajobraz, wygląd postaci,
- potrafi zastosować słownictwo wyrażające prośbę i polecenie, zaproszenie,
przeprosiny,
- potrafi opanować pamięciowo tekst prozatorski lub poetycki,
- zna najważniejsze zasady poprawności językowej, dzięki którym jego
wypowiedzi są zrozumiałe dla odbiorcy,
- stosuje się do zaleceń nauczyciela w doskonaleniu umiejętności komunikacji
werbalnej,
- zna podstawowe niewerbalne środki wypowiedzi wzbogacające komunikat
werbalny.
Czytanie
- czyta teksty cicho i rozumie ich ogólny sens,
- czyta teksty głośno i z pomocą nauczyciela stara się poprawnie akcentować
oraz artykułować wyrazy,
- zna zasady intonacji zdaniowej,
- zna podział tekstów na artystyczne i użytkowe, prozatorskie i poetyckie,
- zna podstawowe pojęcia związane ze światem przedstawionym utworu
(opowiadania, baśni, legendy, mitu),
- odczytuje dane z różnych przekazów informacji (instrukcja, zaproszenie,
schemat).
Słuchanie
- słucha i rozumie sens poleceń oraz prostych instrukcji,
- odróżnia informacje ważne od mniej ważnych w słuchanym tekście,
- potrafi sformułować pytania zamknięte do najważniejszych treści słyszanej
wypowiedzi,
- rozumie intencję nadawcy wypowiedzi.
Pisanie
- buduje wypowiedzenia proste i złożone, kilkuzdaniowe wypowiedzi na
określony temat,
- redaguje proste opowiadanie z dialogiem,
- streszcza nieskomplikowane teksty fabularne,
- zna podstawowe cechy tekstów użytkowych (list, telegram, zaproszenie,
ogłoszenie),
- nazywa cechy wyglądu postaci fikcyjnej lub rzeczywistej, zna zasady opisu
cech charakteru postaci,
- w najprostszej formie zapisuje informacje wybrane z tekstu,
- zapisuje informacje w tabeli, na schemacie i wykresie,
- tworzy plan ramowy, a z pomocą nauczyciela dopisuje wydarzenia szczegó-
łowe,
- zna podstawowe zasady ortografii i interpunkcji,
- stosuje zasady estetycznego zapisu,
- zna zasady organizacji i kompozycji wypowiedzi pisemnej.
Nauka o języku
- stosuje wiedzę językową w zakresie:
1. słownictwa (dobiera wyrazy bliskoznaczne i przeciwstawne z podanych
w rozsypance, zna wybrane związki frazeologiczne pochodzenia biblijnego
i mitologicznego, przysłowia),
2. składni (z pomocą nauczyciela rozpoznaje rodzaje wypowiedzeń – po-
jedyncze, złożone, zdanie, równoważnik zdania, zna różne typy wypo-
wiedzeń – oznajmujące, pytające, rozkazujące, wykrzyknikowe, zauważa
zespoły składniowe w wypowiedzeniu pojedynczym, rysuje wykres gra-
ficzny zdania pojedynczego, zna zasady interpunkcji zdania pojedynczego
i wypowiedzenia złożonego),
3. fleksji (z pomocą nauczyciela rozpoznaje formę i funkcję odmiennych
i nieodmiennych części mowy przewidzianych w programie nauczania),
4. fonetyki (zna alfabet, dzieli wyrazy na głoski, litery, sylaby, z pomocą
nauczyciela zauważa różnicę między wymową a zapisem samogłosek no-
sowych, głosek dźwięcznych i bezdźwięcznych, zna sposoby oznaczania
miękkości głosek).
Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który:
Mówienie
- uczestniczy w sytuacji komunikacyjnej,
- angażuje się w rozmowę na określony temat,
- buduje kilkuzdaniowe wypowiedzi ustne,
- opowiada, streszcza i opisuje, używając odpowiednio dobranego słownictwa,
- buduje wypowiedzi o charakterze prośby, polecenia,
- używa odpowiedniego słownictwa, formułując zaproszenie, prośbę, przepro-
siny, odmowę,
- wygłasza z pamięci teksty prozatorskie lub poetyckie, zwraca uwagę na
słowa-klucze, zmienia tempo, posługuje się pauzą,
- pracuje nad poprawnością językową wypowiedzi,
- doskonali umiejętności komunikacji werbalnej,stosując się do zaleceń
nauczyciela,
- wzbogaca komunikat werbalny pozajęzykowymi środkami wyrazu.
Czytanie
- rozumie ogólny sens tekstów czytanych cicho, zauważa ich sens metafo-
ryczny,
- płynnie czyta teksty głośno, poprawnie artykułuje i akcentuje wyrazy,
- stosuje zasady intonacji zdaniowej,
- rozróżnia teksty artystyczne i użytkowe, prozatorskie i poetyckie,
- rozumie podstawowe pojęcia związane ze światem przedstawionym utworu
fabularnego oraz ze stylistyką i rytmizacją tekstu poetyckiego,
- wyszukuje, rozpoznaje i rozumie informacje zawarte w artykule, instrukcji,
schemacie, notatce, wykresie.
- posługuje się komunikatem różnego typu,
- wygłaszając tekst z pamięci, zwraca uwagę na ważne jego treści, zmusza
odbiorcę do refleksji,
- stosuje się do norm językowych.
Słuchanie
- potrafi zrekonstruować sens słyszanych wcześniej poleceń, instrukcji, innych
wypowiedzi,
- selekcjonuje i wykorzystuje usłyszane informacje w samodzielnie tworzonym
tekście,
- na podstawie słyszanego tekstu potrafi sformułować pytania zamknięte do
najważniejszych jego treści.
Pisanie
- pisze wypowiedzi o charakterze artystycznym (opowiadanie z dialogiem,
opis) i użytkowym (list, telegram, zaproszenie, zawiadomienie),
- opisuje cechy zewnętrzne i wewnętrzne postaci fikcyjnej lub rzeczywistej,
- zapisuje najważniejsze informacje w formie kilku zdań, wpisu danych
w tabelę, na schemacie, wykresie,
- pisze streszczenie utworu,
- tworzy plan ramowy, a z pomocą nauczyciela plan szczegółowy,
- zna i stosuje zasady ortografii i interpunkcji,
- stosuje zasady estetycznego zapisu oraz organizacji i kompozycji wypowie-
dzi pisemnej.
Nauka o języku
- stosuje wiedzę językową w zakresie:
1. słownictwa (dopisuje wyrazy bliskoznaczne i przeciwstawne, wyjaśnia
znaczenie i pochodzenie wybranych frazeologizmów biblijnych i mitolo-
gicznych, przysłów, powiedzeń),
2. składni (rozpoznaje rodzaje wypowiedzeń – pojedyncze i złożone, zdanie,
równoważnik zdania, wyróżnia różne ich typy – oznajmujące, pytające,
rozkazujące, wykrzyknikowe, wskazuje zespoły składniowe w zdaniu,
rysuje wykres graficzny zdania pojedynczego),
3. fleksji (zna podstawowe formy i funkcje odmiennych i nieodmiennych
części mowy przewidzianych w programie nauczania),
4. fonetyki (posługuje się alfabetem, poprawnie artykułuje głoski, uwzględ-
nia różnicę między zapisem a wymową samogłosek nosowych, głosek
dźwięcznych i bezdźwięcznych, oznacza miękkość głosek przez i oraz
kreseczkę).
Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który:
Mówienie
- podtrzymuje kontakt werbalny z kolegami i nauczycielem, aby wykonać,
sprawdzić i poprawić powierzone mu zadanie indywidualne,
- aktywnie uczestniczy w dyskusji na tematy związane z codziennymi sytu-
acjami, samodzielnie wypowiada się na temat przeczytanych lektur,
- argumentuje swoje stanowisko, odwołując się do doświadczeń życiowych
oraz przeczytanego tekstu,
- opowiada i opisuje, stosując odpowiednie słownictwo,
- posługuje się komunikatem różnego typu,
- wygłaszając tekst z pamięci, zwraca uwagę na ważne jego treści, zmusza
odbiorcę do refleksji,
- stosuje się do norm językowych.
Czytanie
- czyta teksty cicho, rozumiejąc ich sens na poziomie semantycznym, oraz
odkrywa znaczenia przenośne,
- stosuje zasady wyrazistej artykulacji i intonacji w czasie płynnego czytania
głośnego tekstów literackich,
- rozpoznaje i wskazuje charakterystyczne cechy różnych tekstów kultury (tek-
sty literackie, użytkowe, publicystyczne, popularnonaukowe, przedstawienia
teatralne i filmy, przekazy ikoniczne),
- rozpoznaje i omawia elementy świata przedstawionego w utworze fabular-
nym,
- odczytuje i wykorzystuje dane z artykułów, instrukcji, schematu, tabeli,
wykresu itp.
Słuchanie
- słuchając tekstu artystycznego, rozumie jego sens przenośny,
- słucha poleceń, instrukcji, innych wypowiedzi uczniów i nauczyciela w celu
sporządzania samodzielnych notatek,
- wybiera i wykorzystuje informacje ze słyszanego tekstu dla stworzenia
własnej wypowiedzi.
Pisanie
- korzystając z pomocy nauczyciela, buduje spójne wypowiedzi odpowiednie
do sytuacji nadawczo-odbiorczej, stosując właściwe słownictwo i struktury
składniowe,
- redaguje teksty użytkowe, takie jak: sprawozdanie, instrukcja, przepis,
- charakteryzuje jak najpełniej postać literacką lub rzeczywistą, podaje
i opisuje cechy wyglądu, osobowości i charakteru,
- notuje informacje w wybranej formie (wypowiedź kilkuzdaniowa, tabela,
schemat), stosuje zasadę zwięzłości,
- tworzy plan ramowy, szczegółowy i swobodnie go przekształca,
- stosuje charakterystyczne elementy świata przedstawionego oraz właściwą
jego konstrukcję w opowiadaniu, baśni, legendzie,
- dba o poprawność językową, ortograficzną i interpunkcyjną pisanej wypo-
wiedzi.
Nauka o języku
- umiejętnie stosuje wiedzę językową w zakresie:
1. słownictwa (stosuje w zdaniu wyrazy bliskoznaczne i przeciwstawne,
wykorzystuje wybrane frazeologizmy biblijne i mitologiczne, przysłowia,
powiedzenia w wypowiedziach ustnych i pisemnych),
2. składni (rozpoznaje i nazywa rodzaje wypowiedzeń – pojedyncze, złożone,
zdania, równoważniki zdań, typy wypowiedzeń – oznajmujące, pytające,
rozkazujące, wykrzyknikowe, wyróżnia zespoły składniowe w wypo-
wiedzeniu pojedynczym, rysuje wykres graficzny zdania pojedynczego,
stosuje zasady interpunkcji zdania pojedynczego i złożonego),
3. fleksji (poprawnie stosuje odmienne i nieodmienne formy przewidzianych
w programie nauczania części mowy, trafnie nazywa ich funkcję),
4. fonetyki (posługuje się alfabetem, stosuje wiadomości dotyczące różnicy
między wymową a zapisem samogłosek nosowych, głosek dźwięcznych
i bezdźwięcznych, poprawnie zapisuje zmiękczenia).
Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który:
Mówienie
- nawiązuje i podtrzymuje kontakt werbalny z kolegami oraz nauczycielem,
aby skorygować lub udoskonalić powierzone zadanie indywidualne czy
zespołowe,
- udziela twórczych wskazówek, instrukcji co do sposobu pracy grupy,
istotnych dla rozwiązania zadania, wykonania polecenia,
- prowadzi (rozpoczyna, podtrzymuje, kończy) rozmowę na temat codzien-
nych sytuacji,
- stawia problemowe pytania dotyczące przeczytanej lektury,
- argumentuje swoje stanowisko w rozmowie, powołując się na tekst kultury,
ustosunkowuje się do wypowiedzi innych kolegów, rozwija problem przez
porównanie innych znanych mu tekstów,
- twórczo opowiada i opisuje,
- dostosowuje rodzaj komunikatu do sytuacji nadawczo-odbiorczej i celu
wypowiedzi,
- wygłaszając tekst z pamięci, wskazuje na funkcję ekspresywną i metajęzy-
kową utworu,
- dokonuje korekty własnej wypowiedzi.
Czytanie
- czyta teksty cicho i rozumie ich sensnapoziomie semantycznymoraz
krytyczno-twórczym,
- płynnie czyta głośno i podkreśla sensy utworu ważne dla rozumienia na
poziomie semantycznym i krytycznym,
- analizuje charakterystyczne cechy różnych tekstów kultury,
- analizuje elementy świata przedstawionego w utworze,
- odczytuje, przetwarza, wykorzystuje dane z artykułów, instrukcji, schema-
tów, wykresów, tabel itp.
Słuchanie
- słuchając tekstu artystycznego, zauważa i analizuje jego sens przenośny,
- słucha poleceń, instrukcji w celu samodzielnego lub zespołowego wykonania
zadania; innych wypowiedzi uczniów i nauczyciela w celu sporządzania
samodzielnych notatek,
- słuchając tekstu, analizuje informacje w celu wykorzystania ich we własnej
wypowiedzi.
Pisanie
- samodzielnie buduje spójne wypowiedzi dostosowane do sytuacji komunika-
cyjnej, dobierając słownictwo i struktury składniowe świadczące o systema-
tycznym kształceniu kompetencji językowych,
- pisze pełną charakterystykę postaci fikcyjnej lub rzeczywistej, przedstawia-
jąc oprócz cech osobowości i charakteru motywy jej postępowania, dokonuje
oceny postaw bohatera,
- dopasowuje formę notatki do rodzaju zapisanych informacji,
- komponuje i pisze opowiadanie, baśń, legendę z zachowaniem ich cech
gatunkowych,
- dba o poprawność językową, ortograficzną i interpunkcyjną pisanej wypo-
wiedzi.
Nauka o języku
- sprawnie stosuje wiedzę językową w zakresie:
1. słownictwa (stosuje wyrazy bliskoznaczne i przeciwstawne, związki fraze-
ologiczne pochodzenia biblijnego lub mitologicznego, przysłowia i powie-
dzenia w tekście, wzbogacając język wypowiedzi),
2. składni (klasyfikuje wypowiedzenia – pojedyncze, złożone, zdania, rów-
noważniki zdania, wypowiedzenia oznajmujące, pytające, rozkazujące,
wykrzyknikowe – stosuje je w dłuższej wypowiedzi, analizuje budowę
logiczno-składniową zdania pojedynczego – wyróżnia zespoły składniowe,
rysuje wykres graficzny, stosuje poprawny szyk wyrazów w zdaniu, dba
o poprawną interpunkcję wypowiedzenia pojedynczego i złożonego),
3. fleksji (poprawnie stosuje w wypowiedziach ustnych oraz pisemnych
formy odmiennych i nieodmiennych części mowy przewidzianych w pro-
gramie nauczania, analizuje ich funkcję w zdaniu),
4. fonetyki (bezbłędnie posługuje się alfabetem, swobodnie stosuje wiadomo-
ści dotyczące różnicy między wymową a zapisem samogłosek nosowych,
głosek dźwięcznych i bezdźwięcznych, poprawnie zapisuje zmiękczenia).
Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który:
Mówienie
- formułuje twórcze uwagi, polecenia, instrukcje, dzięki czemu uczestniczy
w planowaniu, usprawnianiu, kontrolowaniu i ocenie pracy zespołu czy
grupy,
- rozpoczyna rozmowę na temat lektury od postawienia problemu,
- tworzy bezbłędne pod względem językowym komunikaty,
- wygłasza teksty z pamięci, dokonując analizy i interpretacji ważniejszych
jego sensów,
- umiejętnie, w zależności od sytuacji komunikacyjnej, wykorzystuje werbalne
i niewerbalne środki językowe.
Czytanie
- czyta ze zrozumieniem na poziomie semantycznym i krytycznym różne
teksty kultury nieobjęte listą lektur przewidzianą w programie nauczania,
- interpretuje elementy świata przedstawionego i kompozycję utworu literac-
kiego.
Słuchanie
- dokonuje analizy i interpretacji niektórych sensów przenośnych słuchanego
tekstu artystycznego (również spoza listy lektur objętej programem),
- słuchając różnych tekstów, dokonuje selekcji informacji w celu wykorzysta-
nia ich w sytuacjach nietypowych.
Pisanie
- wykazuje się samodzielnością, twórczym ujęciem tematu, pomysłową formą,
przemyślaną kompozycją i poprawnością językową w wypowiedziach pisem-
nych,
- proponuje własne, ciekawe i urozmaicone pod względem graficznym formy
notatek,
- podejmuje próby formułowania wypowiedzi na temat przeczytanych lektur.
Nauka o języku
- świadomie stosuje wiedzę językową w zakresie treści materiałowych przewi-
dzianych programem nauczania słownictwa, składni, fleksji, fonetyki,
- poszerza wiedzę językową o treści wykraczające poza przewidziane progra-
mem nauczania w klasie V,
- wykazuje się szczególną dbałością o zachowanie norm poprawnościowych
w wypowiedziach ustnych i pisemnych.
